Egeli bilim adamları ‘ipekböceklerini biyoreaktör olarak kullandılar’
Üretken akademisyen Prof. Dr. Oğuz Bayraktar ve araştırma ekibinin sürdürülebilir kalkınma hedeflerini temel alan proje
Ege Üniversitesi Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Bayraktar’ın “Sıfır Atık Prensibi ile İpekböceği Atıklarından Sürdürülebilir, Yenilenebilir, Ekolojik, Antidiyabetik ve Hepatoprotektif İlaç Molekül Adaylarının Keşfi” başlıklı projesi TÜBİTAK 1001 programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Ayrıca proje çıktıları kapsamında AB EBİLTEM-TTO patent ofisi desteği ile patent başvurusu yapılmıştır. Proje sonucunda ipekböceğinin sindirim sistemindeki mikroorganizmalardan, katma maliyeti yüksek ilaç moleküllerine aday olabilecek biyoaktif eserler elde edilecek.
Ege Üniversitesi olarak sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle örtüşen projelere önem verdiklerini ifade eden AB Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Sürdürülebilir kalkınma hedefleri kapsamında tüm dünyada önemli çalışmalar yapılıyor. Ege Üniversitesi olarak sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle örtüşen çalışmalara önem veriyoruz. Bu kapsamda ipekböceği konusunda yaptığı çalışmalarla TÜBİTAK’tan destek almıştır. Dr. Oğuz Bayraktar hocamızı ve ekibini tebrik ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum.”
Proje hakkında bilgi veren Prof. Bu anlamda projemiz sürdürülebilir tüketim ve üretime de katkı sağlamaktadır. TÜBİTAK 1001 projemiz kapsamında ipekböceğinin sindirim sistemindeki mikroorganizmalar tarafından gerçekleştirilebilen biyotransformasyon ile atıklardan, antidiyabetik ve hepatoprotektif aktiviteye sahip, prospektif ilaç molekülü adayları olabilecek, katma maliyeti yüksek biyoaktif eserler elde edilebilmektedir.
“Atık sorunu dünyada üzerinde en çok çalışılan konulardan biridir”
prof. Bayraktar, “Günümüzde büyük nüfus artışı, hızlı sanayileşme ve kentleşme ile birlikte büyük bir sorun haline gelen atık sorunu, dünyada üzerinde en çok çalışılan bahislerden biri haline geldi. Kirliliğe neden olan veya uygun şekilde değerlendirilmeyen atıklar, biyokimyasal geri kazanım yoluyla biyopolimerler, organik asitler, enzimler ve biyosürfaktanlar gibi katma maliyeti yüksek potansiyel eserlere dönüştürülerek döngüsel ekonomiye kazandırılabilir. Ayrıca gıda ve yem kesiminde kullanılabilecek atık ve artıklar biyolojik ekstraksiyon işlemleri ile geri dönüştürülebilir. Bu anlamda içinde bulunduğumuz COST projelerinde yaşam bilimleri, mühendislik, ekonomi, teknoloji gibi disiplinleri bir araya getirerek atıkların değerlendirilmesi için yenilikçi, sürdürülebilir, ekonomik ve özgün çözümler üretmeye çalışıyoruz. Projemizin dünyadaki atıkların değerlendirilmesi, geri kazanımı ve bertarafı konusunda yardımcı olacağına ve yeni yaklaşımlar getireceğine inanıyoruz.”
“Çevresel atıklar sürdürülebilirlik bakış açısıyla değerlendirilmeli”
Çevresel atıkların sürdürülebilirlik bakış açısıyla değerlendirilmesi gerektiğini belirten Prof. Ayrıca farklı araştırma alanlarıyla disiplinler bütünleştirilerek yeni yaklaşımlar getirilmeli, atıkların geri dönüştürülmesi, depolanması ve katma değeri yüksek yeni eserlere dönüştürülmesi için çevre dostu süreçler tasarlanmalıdır. Yürüttüğümüz projelerde temel amacımız, üniversitemizin yeşil ve sürdürülebilir çevre misyonuyla uyumlu, uluslararasılaşmaya katkı sağlayabilecek, yenilikçi, teknolojik ve çevreye duyarlı çözümler sunmaktır.”
prof. Dr. Oğuz Bayraktar, çalışmalarda elde ettikleri bazı bulguları uluslararası etki faktörü yüksek Nature-Scientific Reports dergisinde yayınladıklarını belirtti. prof. Bayraktar, “Proje sonucunda 1512 TÜBİTAK Teknogirişim Sermayesi Destekleme Programı desteği ile Ege-Teknopark’ta start-up şirket kurduk. Bu start-up şirkette, yenilikçi kozmetik ve fonksiyonel gıda üretiminde, yeşil kimya teknolojilerini kullanarak, sıfır atık ilkesiyle, katma değeri yüksek biyoaktif hammaddelerin sürdürülebilir üretimini gerçekleştirmek için yeni projeler geliştireceğiz, bitkilerden, gıda ve tarımsal atıklardan doğal bileşikler elde ederek.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı